16 nov 2021

Familiespreekuur

Als iemand psychische klachten heeft, is dat ook aangrijpend voor partner, ouders of andere naastbetrokkenen. Vaak zitten zij met veel vragen. Bijvoorbeeld over de klachten zelf en de behandelmogelijkheden. Maar ook over hoe ze met hun naaste en zijn of haar klachten kunnen omgaan. Tijdens het Familiespreekuur helpt MET ggz hen verder.

Het Familiespreekuur is een laagdrempelige manier om naasten van mensen met psychische klachten te ondersteunen. En daar is veel behoefte aan, weet preventiewerker Jacqueline Baetsen van MET ggz. “Dat is heel begrijpelijk.
Want als iemand in je naaste omgeving psychische klachten heeft, brengt dat veel vragen, zorgen en emoties met zich mee. Natuurlijk zorgen over de persoon met klachten of over de behandeling, maar ook je eigen gevoelens
van onmacht, schuld en stress/overbelasting. Het is prettig als je met iemand kunt praten die dit begrijpt en die je advies geeft.”

Persoonlijke ondersteuning

“Het Familiespreekuur is gratis voor naasten van onze cliënten, zoals ouders, partners, familieleden en andere naasten”, vult psychotherapeut Remco van den Kieboom aan. “Bovendien staat het helemaal los van de behandeling én er wordt geen dossier opgebouwd. Het draait echt om kortdurende, persoonlijke
ondersteuning – zowel informatievoorziening als emotionele ondersteuning – verdeeld over drie à vier gesprekken. We leggen bijvoorbeeld uit wat de psychische klachten inhouden en wat de naasten kunnen verwachten. Daarnaast geven we tips en adviezen over wat ze zelf kunnen doen. Hoe voorkom je bijvoorbeeld dat er een negatieve dynamiek in huis ontstaat?
Hoe praat je met elkaar over je gevoelens en hoe zorg je ervoor dat je zelf niet overbelast raakt?”

Negatieve dynamiek voorkomen

Met name die emotionele ondersteuning is heel belangrijk. Jacqueline: “Aan de ene kant is het heel belangrijk om die negatieve dynamiek en ontwrichting van de onderlinge relatie te voorkomen. Dat staat het herstel van de cliënt immers in de weg. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat naasten zelf ook een belangrijke risicogroep vormen als het gaat om het zelf ontwikkelen van psychische klachten. Vaak komt dat door overbelasting, bezorgdheid en/of een schuldgevoel: heb ik iets over het hoofd gezien, had ik dingen anders kunnen
doen in de opvoeding of in mijn relatie, etc.? Tijdens het Familiespreekuur pikken we dit soort vragen en signalen op en schatten we in of de naasten zelf verdere ondersteuning nodig hebben. Bijvoorbeeld van een  praktijkonder-steuner GGZ bij de huisarts, een lotgenotengroep of psycho-educatie. Als het
nodig is, attenderen wij op ondersteuningsmogelijkheden die er zijn en stimuleren we hen om hiervan gebruik te maken.”

Maatwerk

Ook belangrijk: het Familiespreekuur is echt maatwerk. Jacqueline: “We werken met een klein team, ieder met zijn eigen specialisme. We kijken telkens bij wie de aanvrager het beste terecht kan. Remco weet bijvoorbeeld
alles van bipolaire stoornissen, suïcidaliteit en persoonlijkheidsproblematiek en collega Rachel is helemaal thuis in psychoses. Door steeds een zo goed mogelijke ‘match’ te maken, helpen we de naasten gericht en zijn drie tot vier gesprekken bijna altijd genoeg.” Remco vult aan: “Je komt daardoor ook
makkelijker tot de kern van de zorgen en emoties. We bieden hen zo echt een plek waar ze gehoord worden en kunnen praten over hun worstelingen.”

Open naar elkaar

Soms vinden de gesprekken plaats met alleen naasten, maar vaak zijn de cliënten erbij aanwezig. Remco: “Het delen van elkaars ervaringen draagt bij aan wederzijds begrip en zorgt ervoor dat betrokkenen elkaar niet kwijtraken. Hoewel je het misschien niet verwacht, zijn mensen tijdens zo’n gesprek heel open naar elkaar. Het is mooi om te zien hoe snel ze zich vertrouwd voelen en hoe constructief de gesprekken verlopen. En vooral: hoe veerkrachtig families zijn! Vaak zie je al na één gesprek een enorme vooruitgang in het proces dat ze doormaken. Dat maakt meteen duidelijk waarom het Familiespreekuur zo belangrijk is, voor naasten én voor de cliënten zelf.”

"Door het Familiespreekuur hebben we meer grip op de psychische klachten van mijn zoon". 

Anoniem (namen bekend bij de redactie):

Moeder: “Vorig jaar raakte mijn zoon in een psychose, mede door middelengebruik. Als gezin kom je in een rollercoaster terecht. Je hebt niet alleen de zorgen over een kind dat ontregeld is, maar ook je eigen emoties en die van de rest van het gezin. We hebben meerdere keren gebruikgemaakt van het Familiespreekuur. De eerste keer was vooral voor onze jongste zoon, om de situatie beter te begrijpen. Later kwamen we terecht bij Remco, die ons als gezin heeft geholpen om onderlinge frustraties weg te krijgen. Vooral het besef dat mijn zoon echt een ziekte heeft – een bipolaire stoornis, heeft ervoor gezorgd dat ik hem niet alleen meer zie als een verslaafde.”

Zoon: “Het fijne aan het Familiespreekuur vond ik dat Remco bij ons thuis kwam en een open sfeer creëerde, waarin we een goed en gelijkwaardig gesprek konden voeren. Hij toonde begrip, maar hield ons ook een spiegel voor én was eerlijk over wat we van elkaar mogen verwachten. Wat mijn ziekte betreft, ben ik er nog lang niet. Maar mede dankzij het  Familiespreek-uur hebben we er als gezin meer grip op. En dat helpt mij enorm bij mijn herstel.”